ကံ ၁၁ ပါး (သုတ္တန်နည်း)
၁။ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယကံ- ဤပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ပင် အကျိုးပေးသော ပထမဇော စေတနာကံ၊၂။ ဥပပဇ္ဇဝေဒနီယကံ- ဒုတိယဘဝ၌ အကျိုးပေးသော သတ္တမဇော စေတနာကံ၊
၃။ အပရာပရိယဝေဒနီယကံ- တတိယဘဝမှ နိဗ္ဗာန်အထိ အကျိုးပေးသော အလယ်ဇော ငါးချက် စေတနာကံ၊
၄။ ယဂ္ဂရုကကံ- ကုသိုလ်ဘက်၌ ကြီးလေးသော မဟဂ္ဂုတ် ကံ, အကုသိုလ် ဘက်၌ အနန္တရိယကံ၊
၅။ ယဗ္ဗဟုလကံ- ကြိမ်ဖန်များစွာ ပြုလုပ်အပ်သော ကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံ၊
၆။ ယဒါသန္နကံ- သေခါနီးအခါ၌ ပြုလုပ်အပ်သော ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ် ကံနှင့် ၎င်းတို့ကို သတိရသော ကံ၊
၇။ ကဋတ္တာကံ- ဂရုကစသော ကံသုံးပါးမှ လွတ်သော အမှတ်တမဲ့ ပြုအပ်သော ကံ၊
၈။ ဇနကကံ- ပဋိသန္ဓေအကျိုးကို ပေး၍ ပဝတ္တိအကျိုးကို မပေးသော ကံ၊
၉။ ဥပတ္ထမ္ဘကကံ- ဇနကကံကို အကျိုးပေးခွင့်ရအောင် ကူညီထောက်ပံ့တတ်သော ကံ၊
၁၀။ ဥပပီဠကကံ- ကပ်၍ ဖိစီးနှိပ်စက်နှောင့်ယှက်တားမြစ်တတ်သော ကံ၊
၁၁။ ကံ- ကပ်၍ တားမြစ်သတ်ဖြတ်တတ်သော ကံ။ဥပဃာတက (အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၀၄။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၁၂ ပါး (ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ်နည်း)
၁။ အဟောသိ ကမ္မံ အဟောသိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ အားထုတ်ခဲ့ပြီး၍ အတိတ်ဘဝ၌ပင် အကျိုးပေးပြီးသော ကံ၊၂။ အဟောသိ ကမ္မံ နာဟောသိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ အားထုတ်ခဲ့ပြီး အတိတ်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့်မရသော ကံ၊
၃။ အဟောသိ ကမ္မံ အတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ အားထုတ်ခဲ့ပြီး၍ ယခု ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့်ရသော ကံ၊
၄။ အဟောသိ ကမ္မံ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ ကြိုးစား အားထုတ်ခဲ့ပြီး၍ ယခုပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့် မရရှိသော ကံ၊
၅။ အဟောသိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ အားထုတ်ခဲ့ပြီး အနာဂတ်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့် ရရှိလတ္တံ့သော ကံ၊
၆။ အဟောသိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- အတိတ်ဘဝ၌ ကြိုးစား အားထုတ်ခဲ့ပြီး၍ အနာဂတ်ဘဝ အကျိုးပေးခွင့် မရရှိလတ္တံ့သော ကံ၊
၇။ အတ္ထိ ကမ္မံ အတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော- ယခုဘဝ၌ ပြုလုပ် အားထုတ်ပြီးလျှင် ယခုဘဝ၌ပင် အကျိုးပေးခွင့် ရရှိသော ကံ၊
၈။ အတ္ထိကမ္မံ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော- ယခုဘဝ၌ ပြုလုပ်အားထုတ်ပြီးလျှင် ယခုဘဝ ၌ပင် အကျိုးပေးခွင့် မရရှိသော ကံ၊
၉။ အတ္ထိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- ယခု ဘဝ၌ ပြုလုပ်အားထုတ်ပြီးလျှင် နောင်အနာဂတ်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့် ရရှိလတ္တံ့သော ကံ၊
၁၀။ အတ္ထိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- ယခုဘဝ၌ ပြုလုပ်အားထုတ်ပြီး နောင်အနာဂတ် ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့် မရရှိလတ္တံ့သော ကံ၊
၁၁။ ဘဝိဿတိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- အနာဂတ်ဘဝ၌ ပြုလုပ် အားထုတ်လတ္တံ့ဖြစ်၍ အနာဂတ်ဘဝ၌ပင် အကျိုးပေးလတ္တံ့ဖြစ်သော ကံ၊
၁၂။ ဘဝိဿတိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော- အနာဂတ်ဘဝ၌ ပြုလုပ် အားထုတ် လတ္တံ့ဖြစ်၍ အနာဂတ်ဘဝ၌ အကျိုးပေးခွင့် မရရှိ လတ္တံ့သော ကံ။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၁၃။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၁၆ ပါး (အဘိဓမ္မာနည်း)
၁။ ဂတိသမ္ပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော အကုသိုလ်ကံ၊၂။ ဥပဓိသမ္ပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော အကုသိုလ်ကံ၊
၃။ ကာလသမ္ပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော အကုသိုလ်ကံ၊
၄။ ပယောဂ သမ္ပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော အကုသိုလ်ကံ၊
၅။ ဂတိဝိပတ္တိကို အကြောင်း ပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော အကုသိုလ်ကံ၊
၆။ ဥပဓိဝိပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေး တတ်သော အကုသိုလ်ကံ၊
၇။ ကာလဝိပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော အကုသိုလ်ကံ၊
၈။ ပယောဂဝိပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော အကုသိုလ်ကံ၊
၉။ ဂတိဝိပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၀။ ဥပဓိဝိပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၁။ ကာလဝိပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၂။ ပယောဂဝိပတ္တိ၏ တားမြစ်ချက်ကြောင့် အကျိုးမပေးသော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၃။ ဂတိသမ္ပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၄။ ဥပဓိ သမ္ပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၅။ ကာလသမ္ပတ္တိကို အကြောင်း ပြု၍ အကျိုးပေးတတ်သော ကုသိုလ်ကံ၊
၁၆။ ပယောဂ သမ္ပတ္တိကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုးပေး တတ်သော ကုသိုလ်ကံ။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၁၁။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၃ ပါး
၁။ ကာယကံ၊၂။ ဝစီကံ၊
၃။ မနောကံ။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၃၀။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ မည်းညစ်၍ မည်းညစ်သည့် အကျိုးကိုပေးသော ကံ၊၂။ ဖြူစင်၍ ဖြူစင်သည့် အကျိုးကိုပေးသော ကံ၊
၃။ မည်းညစ်ဖြူစင်၍ မည်းညစ်ဖြူစင်သည့် အကျိုးကိုပေးသော ကံ၊
၄။ မမည်းညစ် မဖြူစင်၍ မမည်းညစ် မဖြူစင်သော အကျိုးကိုပေးသော ကံ။ (ဒီ၊၃၊၁၉၂။) (ဒီ၊မြန်၊၃။၂၁၄။)(အံ၊၁၊၅၅၃။) (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၃၁။) (အံ၊မြန်၊၁။၅၆၈။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ ချမ်းသာ၍ နောင်တမလွန်ဘဝ၌ ဆင်းရဲကျိုးပေးမည့် ကံ၊၂။ ပစ္စုပ္ပန် ဘဝ၌ ဆင်းရဲ၍ နောင်တမလွန်ဘဝ၌ ချမ်းသာကျိုးပေးမည့် ကံ၊
၃။ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ ဆင်းရဲ၍ နောင် တမလွန်ဘဝ၌လည်း ဆင်းရဲကျိုးပေးမည့် ကံ၊
၄။ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ ချမ်းသာ၍ နောင် တမလွန် ဘဝ၌လည်း ချမ်းသာကျိုးပေးမည့် ကံ။ (နေတ္တိ၊ဋ္ဌ၊၈၂။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ မည်းညစ်သော အကုသိုလ်အကျိုးကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ၊၂။ ဖြူစင်သော ကုသိုလ်အကျိုးကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ၊
၃။ မည်းလည်းမည်း, ဖြူလည်းဖြူသော ကုသိုလ်-အကုသိုလ်အကျိုးကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ၊
၄။ မည်းလည်းမမည်း, ဖြူလည်းမဖြူသော မြတ်သော အရဟတ္တဖိုလ်အကျိုးကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ။ (နေတ္တိ၊ဋ္ဌ၊၁၃၇။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယကံ- မျက်မှောက်ဘဝ အကျိုးပေးသော ပထမဇောစေတနာ၊၂။ ဥပပဇ္ဇ ဝေဒနီယကံ- ဒုတိယဘဝ၌ အကျိုးပေးသော သတ္တမဇောစေတနာ၊
၃။ အပရာပရိယာယ ဝေဒနီယကံ- တတိယဘဝမှ စ၍ နိဗ္ဗာန်တိုင်အောင် အကျိုးပေးသော အလယ်ဇော စေတနာ ငါးပါး၊
၄။ အဟောသိကမ္မံ- ကံမည်ရုံမျှသာ ဖြစ်၍ အကျိုးမပေးသော ကံ။ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၇၆။) (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၂၃၅။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ ယဂ္ဂရုကကံ- ရှေးဦးစွာ အကျိုးပေးသော အကုသိုလ်အဖို့၌ မာတုဃာတက စသော အနန္တရိယကံ, ကုသိုလ်အဖို့၌ မဟဂ္ဂုတ်ကံ၊၂။ ယဗ္ဗဟုလကံ- ကြိမ်ဖန်များစွာ ပြုလုပ်အပ်သော သုသီလျ, ဒုဿီလျဖြစ်သော ကံ၊
၃။ ယဒါသန္နကံ- သေခါနီးအခါ၌ အောက်မေ့အပ်သော ကံ, ပြုလုပ် အားထုတ်အပ်သော ကံ၊
၄။ ကဋတ္တာကံ- အထက်ပါ ကံသုံးပါးတို့ အလွတ်ဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေကျိုးကို ပေးစွမ်းနိုင်သော ကံ။ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၇၆။) (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၂၃၆။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၄ ပါး
၁။ ဇနကကံ- ပဋိသန္ဓေကျိုး, ပဝတ္တိကျိုးကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ၊၂။ ဥပတ္ထမ္ဘက ကံ- ဇနကကံကို မြဲမြံရှည်ဝေး အကျိုးပေးအောင် ထောက်ပံ့တတ်သော ကံ၊
၃။ ဥပပီဠကကံ- ဇနကကံ၏ အကျိုးပေးမှုကို မထက်သန်အောင် ကပ်၍ နှိပ်စက်တတ်သော ကံ၊
၄။ ဥပဃာတက ကံ- အားနည်းသော ကံ၏ ဇနကသတ္တိကို ကပ်၍ သတ်ဖြတ်တတ်သော ကံ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၇၇။) (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၂၃၆။) (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၇၆။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ၅ ပါး
၁။ တဇ္ဇနီယကံ- ရဟန်းမိုက်အား ကြိမ်းမောင်း, ခြိမ်းခြောက်, ငေါက်ငမ်းခြင်းကို ပြုလုပ်အပ်သော ဝိနည်းကံ၊၂။ နိယဿကံ= ရဟန်းမိုက်အား နှိပ်ကွပ်ဖိနှိပ်ကြောင်းဖြစ်သော, ဆည်းကပ်စေကြောင်း ဖြစ်သော ဝိနည်းကံ၊
၃။ ပဗ္ဗာဇနီယကံ- ရဟန်းမိုက်အား နှင်ထုတ် ကြောင်းဖြစ်သော ဝိနည်းကံ၊
၄။ ပဋိသာရဏီယကံ- ရဟန်းမိုက်အား အဖန်တလဲလဲ အောက်မေ့စေကြောင်းဖြစ်သော ဝိနည်းကံ၊
၅။ ဥက္ခေပနီယကံ- ရဟန်းမိုက်အား သံဃာ့ ဘောင်မှ နှင်ထုတ် ကြောင်းဖြစ်သော ဝိနည်းကံ။ (ဝိ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၇၃။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ကိလေသာ ၄ ပါး
၁။ အသက်သတ်ခြင်း၊၂။ မပေးသည်ကို ယူခြင်း၊
၃။ သူတစ်ပါး၏ သားမယား၌ သွားလာခြင်း၊
၄။ မဟုတ်မမှန် ပြောကြားခြင်း။ (ဒီ၊၃၊၁၄၇။) (ဒီ၊မြန်၊၃။၁၆၄။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ဝီရိယနှင့် စပ်၍ အသက်မွေးသော ပုဂ္ဂိုလ် ၄ မျိုး
၁။ ဝီရိယအကျိုးကိုသာ မှီ၍ အသက်မွေး လျက် ကံ၏အကျိုးကို မှီ၍ အသက်မမွေးသော ပုဂ္ဂိုလ်၊၂။ ကံ၏အကျိုးကို မှီ၍ အသက် မွေးလျက် ဝီရိယအကျိုးကို မှီ၍ အသက်မမွေးသော ပုဂ္ဂိုလ်၊
၃။ ဝီရိယအကျိုးကို မှီ၍လည်း အသက်မွေး, ကံ၏ အကျိုးကို မှီ၍လည်း အသက်မွေးသော ပုဂ္ဂိုလ်၊
၄။ ဝီရိယအကျိုးကို မှီ၍လည်း အသက်မမွေး, ကံ၏အကျိုးကို မှီ၍လည်း အသက်မမွေးသော ပုဂ္ဂိုလ်။ (အံ၊၁၊၄၅၂။) (အံ၊မြန်၊၁။၄၆၅။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ ဥတုတို့ကြောင့် မဖြစ်သော တရား ၂ ပါး
၁။ ကောင်းကင်၊၂။ နိဗ္ဗာန်။ (မိလိန္ဒ၊၂၆၀။) (မိလိန္ဒ၊မြန်။၂၇၉။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံ၏ အကျိုး ၂ မျိုး (အကျိုးပေးခွင့်ကို ရသော ကံ၏အကျိုး ၂ မျိုး)
၁။ ဥပါဒ်, ဌီ, ဘင်ဟူသော ခဏသို့ ရောက်သော အကျိုး၊ ပေးဆဲအကျိုး၊၂။ ဥပါဒ်, ဌီ, ဘင်ဟူသော ခဏသို့ မရောက်သော အကျိုး၊ မပေးရသေးသော အကျိုး။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၉၃။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ် ၈ မျိုး
၁။ စက္ခာယတန- စက္ခုပသာဒရုပ်၊၂။ သောတာယတန- သောတပသာဒရုပ်၊
၃။ ဃာနာယတန- ဃာနပသာဒရုပ်၊
၄။ ဇိဝှာယတန- ဇိဝှာပသာဒရုပ်၊
၅။ ကာယာယတန- ကာယပသာဒရုပ်၊
၆။ ဣတ္ထိန္ဒြေ- ဣတ္ထိဘာဝရုပ်၊
၇။ ပုရိသိန္ဒြေ- ပုမ္ဘာဝရုပ်၊
၈။ ဇီဝိတိန္ဒြေ-ဇီဝိတရုပ်။ (မ၊ဋီ၊၂၊၁၉၅။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံကို ဖြစ်စေသော အကြောင်း ၆ ပါး
၁။လောဘ- လိုချင်ခြင်း၊၂။ ဒေါသ- ပြစ်မှားခြင်း၊
၃။ မောဟ- တွေဝေခြင်း၊
၄။ အလောဘ- မလိုချင်ခြင်း၊
၅။ အဒေါသ- မပြစ်မှားခြင်း၊ ၆ အမောဟ- မတွေဝေခြင်း။ (အံ၊၂၊၂၉၇။) (အံ၊မြန်၊၂။၃၈၂-၃၈၃။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံသို့ ကပ်ရောက်ကြောင်း အခြင်းအရာ ၅ ပါး
၁။ မိမိကိုယ်တိုင်လည်း ကံကို ပြု၏၊၂။ သူတစ်ပါး ကိုလည်း တိုက်တွန်း၏၊
၃။ ဆန္ဒကိုလည်းကောင်း ပါရိသုဒ္ဓိကိုလည်းကောင်း ပေး၏၊
၄။ ကံကို ပြုအပ်သည် ရှိသော် မတားမြစ်၊
၅။ ကံကို ပြုပြီးသော်ကား ဓမ္မအယူ ရှိ၏။ (ဝိ၊၅၊၂၃၀။) (ဝိ၊မြန်၊၅။၃၁၉။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
ကံသို့ မကပ်ရောက်ကြောင်း အခြင်းအရာ ၅ ပါး
၁။ မိမိကိုယ်တိုင်လည်း ကံကို မပြု၊၂။ သူတစ်ပါး ကိုလည်း မတိုက်တွန်း၊
၃။ ဆန္ဒ (သို့မဟုတ်။) ပါရိသုဒ္ဓိကိုလည်း မပေး၊
၄။ ကံကို ပြုအပ်သည် ရှိသော် တားမြစ်၏၊
၅။ ကံပြုပြီးသော်ကား အဓမ္မအယူ ရှိ၏။ (ဝိ၊၅၊၂၃၀။) (ဝိ၊မြန်၊၅။၃၁၉။)♦ပိဋကတ်သုံးပုံ သရုပ်စုံအဘိဓာန်
